Advies 108: Het Europees Technologie Instituut (EIT)

De VRWB bracht op vraag van de ministers Fientje Moerman en Frank Vandenbroucke spoedadvies uit bij het formeel voorstel tot oprichting van het EIT, goedgekeurd door de Europese Commissie op 18 oktober 2006. Dit voorstel presenteert alvast meer concrete ideeën rond het oprichten van een EIT dan de voorafgaande documenten, maar volgens de VRWB blijven er heel wat onduidelijkheden m.b.t. het concept van dit instituut. Concrete vragen zijn opgelijst in een bijlage bij het advies. Het voorgestelde EIT-concept biedt geen echt antwoord op de Europese innovatieparadox, vindt de VRWB. Het speelt andermaal in op de aanbodzijde en niet op de vraagzijde, waar volgens de Raad het probleem ligt. Europa heeft vooral nood aan snellere actievaardigheid. De rol van de Europese Commissie is vooral het faciliteren en stimuleren van de correcte randvoorwaarden voor een ééngemaakte Europese markt, die een bottom-up groei mogelijk maken. Een dergelijk systeem is flexibel en sluit beter aan bij de Europese realiteit. Eerder dan een doorgedreven institutionalisering opteert de VRWB voor een concept waarin het EIT een brugfunctie krijgt, naar analogie met de Europese Onderzoeksraad (ERC). Een accreditatie-instantie lijkt een interessante denkpiste. Het kwaliteitslabel 'EIT' kan verleend worden aan onderzoeksgroepen die excellent zijn zowel qua wetenschappelijke output als valorisatie. De win-win verhouding tussen EIT en de KIG's (kennis- en innovatiegemeenschappen) is erg onduidelijk, bv.: (1) de selectiecriteria van de kandidaat KIG's, (2) het IP-beleid, (3) leningen voor opstart en werking van de KIG's en (4) het personeelsstatuut van onderzoekers uit de KIG's. Een blijvend punt van bezorgdheid is dat het EIT in competitie zal treden met andere programma's en instrumenten van de EC en het Europese onderzoeks- en innovatielandschap verder zal versnipperen. Terwijl tal van andere nieuwe initiatieven amper van de grond geraken door gebrek aan financiële middelen, wordt nu een bijkomend initiatief in de steigers gezet, zonder eigen budgettaire ruimte.